Αν εξαιρέσουμε θέματα αισθητικής, ειδικών εφαρμογών και την πλήρη ανεξαρτησία από το δίκτυο ηλεκτρισμού, η σύγκριση μεταξύ λαμπτήρων πρέπει να γίνει στα:
- lm (lumen, φωτεινή ροή)
- W (watt, κατανάλωση)
- K (βαθμοί Kelvin, χρώμα φωτός)
- CRI (δείκτης χρωματικής απόδοσης)
- κέλυφος/κάλυκας (λ.χ. E14)
- ώρες λειτουργίας
- αριθμός αναμμάτων
- τιμή
Για να απαντήσουμε στο ερώτημα "συμφέρει να αλλάξουμε μια λάμπα ΧΥΖ με άλλη τύπου LED" θα συγκρίνουμε πρώτα τα τεχνικά χαρακτηριστικά των δύο λαμπτήρων και μετά θα υπολογίσουμε πότε θα έρθει το οικονομικό κέρδος λόγω χρήσης, μετά την απόσβεση του κόστους αγοράς και εγκατάστασης.
Παραθέτω μερικά τεχνικά χαρακτηριστικά απόδοσης για τις "κλασικές" λάμπες:
Κώδικας: Επιλογή όλων
ΕΙΔΟΣ ΛΑΜΠΑΣ ΤΥΠΟΣ W lm lm/W
φθορισμού L13W – T5 13 720 55
φθορισμού Dulux 11 850 77
φθορισμού Τ8 Sylvania OCTRON XP Eco3 32 2850 89
οικολογική CFL OSRAM Dulux Superstar Classic 17 970 57
πυρακτώσεως 40W διάφανη 40 400 10
πυρακτώσεως 40W θαμπή 40 320 8
αλογόνου 12V G4 20W 20 350 18
αλογόνου 230V '30% οικονομία' (43W=60W) 43 785 18
ξένου-κρυπτού 230V '20% οικονομία' 40 480 12Σχόλια & υπολογισμοί 17-OKT-2013
α. αντικατάσταση λαμπτήρα φθορισμού
Οι λαμπτήρες φθορισμού κοστίζουν πολύ φθηνά (έως €3), χρειάζονται κύκλωμα έναυσης (ballast, starter) που προϋπάρχει στην παλιά εγκατάσταση, έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής, λίγες βλάβες, απόδοση 55-90lm/W με πολύ καλά χαρακτηριστικά χρώματος και CRI.
Το κόστος των "σωλήνων LED" είναι €35-50 για μικρότερη φωτεινότητα και ίδια ή χαμηλότερη απόδοση. Η θεωρητική μεγαλύτερη διάρκεια ζωής τους δεν αρκεί για απόσβεση του κόστους σε λογικό χρονικό διάστημα ακόμη και αν τις ανάβουμε όλη μέρα!
Συμπέρασμα: Η αντικατάσταση των λαμπτήρων φθορισμού με τύπου LED ... "απαγορεύεται"!
β. αντικατάσταση οικολογικής λάμπας
Οι οικολογικές λάμπες κοστίζουν €3-5 με τις "επώνυμες" και τα ειδικά σχήματα να αγγίζουν τα €10. Περιέχουν το κύκλωμα έναυσης, έχουν ποικιλία σχημάτων και είναι η "πρώτη σκέψη" για αντικατάσταση λαμπτήρων πυρακτώσεως. Αποδίδουν 50-70lm/W με καλά χαρακτηριστικά χρώματος και CRI. Τι γίνεται αν τις συγκρίνουμε οικονομικά με τις αντίστοιχες των LED;
Αν και η τεχνολογία στα LED έχει ανεβάσει την απόδοση στα 150-200lm/W, οι περισσότερες λάμπες LED της αγοράς βρίσκονται σε απόδοση 50-90lm/W, μέτρια έως καλή απόδοση χρώματος και τιμή ανάλογη των χαρακτηριστικών και της πιθανότητας βλάβης! Οι "ανώνυμες" λάμπες LED με 70lm/W κοστίζουν €6 για 420lm (70lm/€) και οι "επώνυμες" με 80lm/W στα €18 για 800lm (45lm/€). Βασικός λόγος αύξησης του κόστους είναι η δυνατότητα "dimming" και η παρεχόμενη εγγύηση.
Για την σύγκριση θα υποθέσουμε:
- οικολογική λάμπα 11W, 620lm (56lm/W), τιμή αντικατάστασης €3 αλλά τώρα την έχουμε
- "ανώνυμη" LED, 9W, 630lm (70lm/W), €8
- μεικτό κόστος ρεύματος 1kWh=€0.16
Εχουμε: κόστος αντικατάστασης €8, χαμηλότερη ισχύς 2W, οικονομικό κέρδος ανά ώρα χρήσης 2Wx€0.16/1000Wh=€0.00032
Αρα: απόσβεση σε €8/(€0.00032)=25000 ώρες λειτουργίας ή 14 χρόνια για 5ωρη καθημερινή χρήση!
Αν βρούμε λάμπα LED των 620lm στα €3, η απόσβεση θα γίνει σε 9375 ώρες ή 5 χρόνια για 5άωρη καθημερινή χρήση.
Το οικονομικό μας "κέρδος" θα έρθει μετά την απόσβεση ...
Συμπέρασμα: ΔΕΝ συμφέρει η αντικατάσταση οικολογικής λάμπας με τύπου LED!
γ. αντικατάσταση spot αλογόνου
Η ενεργειακή απόδοση των LED είναι ασύγκριτα καλύτερη από αυτή των αλογόνου αλλά κυκλοφορούν πολλά spot με LED παλιάς τεχνολογίας των 40-50lm/W. Τα "ανώνυμα" spot με LED κοστίζουν €3-6 για 210lm (70-35lm/€) με τυπική απόδοση 70lm/W. Τα "επώνυμα" spot με LED έχουν τριπλάσιο κόστος. Το θέμα γίνεται "καυτό" όταν ο βασικός λόγος καψίματος λάμπας σε spot είναι η μεγάλη θερμοκρασία λειτουργίας που ισχύει και για τα πολύ φωτεινά spot με LED. Η εγγύηση των "επώνυμων" προϊόντων μπορεί να φανεί χρήσιμη. Σε αρκετά spot αλογόνου μπορούμε να αντικαταστήσουμε μόνο τη λάμπα, κάτι που μειώνει το κόστος αντικατάστασης με ίδια λάμπα. Αν καεί ένα spot με LED αλλάζει ολόκληρο.
Με βάση τα παραπάνω και λόγω μεγάλου εύρους στην ποιότητα και το κόστος των spot με LED, μπορούμε να κάνουμε "υποθετική" σύγκριση. Εσείς ακολουθήστε το σκεπτικό με τα δικά σας οικονομοτεχνικά στοιχεία:
- σποτ αλογόνου 25W με απόδοση 450lm (18lm/W)
- "ανώνυμο" spot με LED, 5W, 350lm (70lm/W), €7 (δεχόμαστε την χαμηλότερη φωτεινότητα)
- μεικτό κόστος ρεύματος 1kWh=€0.16
Εχουμε: κόστος αντικατάστασης €7, χαμηλότερη ισχύς 20W, οικονομικό κέρδος ανά ώρα χρήσης 20Wx€0.16/1000Wh=€0.0032
Αρα: απόσβεση σε €7/(€0.0032)=2187 ώρες λειτουργίας ή 15 μήνες για 5ωρη καθημερινή χρήση!
Το οικονομικό μας "κέρδος" θα έρθει μετά την απόσβεση δηλαδή μετά από τις 2187 ώρες λειτουργίας και εφόσον δεν έχουμε βλάβη. Η εγγύηση ακόμη και των "επώνυμων" spot δεν θα είναι χρήσιμη μετά από 15+ μήνες (5ωρη καθημερινή χρήση).
Αν όμως έχουμε κάψει το παλιό spot με την λάμπα αλογόνου, υπολογίζοντας το κόστος αντικατάστασης, η απόσβεση θα έρθει νωρίτερα. Επίσης αν τα spot βρίσκονται σε επαγγελματικό χώρο και ανάβουν >10 ώρες την ημέρα, τότε πάλι η ζυγαριά θα κλίνει προς τα LED (όχι "υπέρ των LED).
Συμπέρασμα: Συμφέρει η αντικατάσταση spot αλογόνου με τύπου LED μόλις καεί η αλογόνου!
Επίσης συμφέρει η αντικατάσταση spot αλογόνου με τύπου LED για επαγγελματική χρήση (>10 ώρες ημερησίως)!
γ. αντικατάσταση λάμπας πυρακτώσεως
Οι λάμπες πυρακτώσεως έχουν απόδοση 8-10lm/W με μικρή διάρκεια ζωής (αναφέρουν 1000 ώρες αλλά αν δεν χρησιμοποιεί dimmer καίγονται συχνότερα), είναι δυσεύρετες και κοστίζουν <€1. Οι νέες "οικολογικές" λάμπες πυρακτώσεως με διαφορετικό αέριο ή αυτές που ενσωματώνουν λάμπα αλογόνου, έχουν απόδοση έως 18lm/W και τιμή €1-3. Λαμβάνοντας υπόψη όλη το σκεπτικό του θέματος, συμπεραίνουμε ότι:
Συμφέρει η αντικατάσταση των λαμπτήρων πυρακτώσεως με κάθε άλλη "νέου τύπου" εφόσον την ανάβουμε >5 ώρες την ημέρα!
Επίσης: Συμφέρει η αντικατάσταση των σπάνια χρησιμοποιούμενων λαμπτήρων πυρακτώσεως όταν καούν με "πυρακτώσεως νέου τύπου"!
Σημειώσεις:
- σημαντικός παράγοντας υπολογισμού είναι η διάρκεια ζωής των λαμπτήρων. Οι πυρακτώσεως αναφέρουν 1000, οι αλογόνου 2000 ώρες, οι φθορισμού >10000 ώρες και τα LED 25000-50000 ώρες.
- για την παλιά λάμπα δεν θα επιβαρυνθώ με κόστος καλωδίωσης, μετασχηματιστών, dimmer, starter κλπ. Αν πρόκειται για νέα εγκατάσταση οι οικονομικοί υπολογισμοί θα είναι διαφορετικοί, μάλλον υπέρ των LED.
- τα "οικονομικά συμπεράσματα" υπολογίζονται για αντικατάσταση μιας λάμπας αλλά έχουν χρησιμότητα αν αντικαθιστούμε πολλές λάμπες
- οι φωτογραφίες είναι από τη wikipedia και την osram
